Πως θα προλάβουμε τον καρκίνο πριν μας προλάβει αυτός

Γράφει η
MD, PhD ΜΑΛΛΙΟΥ ΣΑΒΒΟΥΛΑ
ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ – ΟΓΚΟΛΟΓΟΣ
ΓΓ. Ελληνικής Μαστολογικής Εταιρείας




ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΕΓΚΑΙΡΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ

Θα ξεκινήσω μ’ ένα απόσπασμα από το βιβλίο του Φρέντυ Γερμανού «ένα γελαστό απόγευμα» που έγινε θεατρικό έργο και σενάριο για μια ταινία του Αντρέα Θωμόπουλου με το Νίκο Κούρκουλο και την Μπέτυ Λιβανού

«Παράξενος γιατρός, είχε σκεφτεί η Ελένη. Θα μπορούσαν να τα πουν όλα όσα είχαν να πουν στο ιατρείο του, αλλά εκείνος είχε καταλάβει ότι η Ελένη δεν άντεχε να μείνει άλλο σε κείνο το δωμάτιο – με κείνες τις ακτινογραφίες ακουμπισμένες επάνω στο γραφείο του.
‘‘Αυτό που θέλω να μάθω γιατρέ είναι πόση ζωή μου μένει ακόμα. Το θέλω απλά και ξεκάθαρα.’’ Εκείνος είχε γελάσει λυπημένα.
‘‘Απλά και ξεκάθαρα. Με τύχη ένα χρόνο. Μπορεί και παραπάνω. Χωρίς τύχη ένα μήνα. Μπορεί και λιγότερο. Θα το δείξει η επέμβαση της Δευτέρας.’’
Κοίταζαν τα περιστέρια της πλατείας.
‘‘Βλέπεις’’ της είχε πει ‘‘αυτά τα χρόνια δεν έκανες τίποτε άλλο απ’ το να μολύνεις το αίμα σου. Βρώμικες ενέσεις. Βρώμικα ξυραφάκια. Βρώμικες βελόνες. Σα να’ θελες να γδάρεις τα κύτταρά σου, όσο πιο βαθιά γινόταν.’’
Τον είχε κοιτάξει, με μια κούραση που ανάβλυζε από μέσα της – από εκατομμύρια άρρωστα κύτταρα.
‘‘Λες να φταίει αυτό γιατρέ;’’
‘‘Ποτέ δε θα το μάθουμε’’ της είπε.»

Κυρίες και κύριοι, ήρθε η στιγμή να σας αποκαλύψω ότι το θέμα της σημερινής ομιλίας μου είναι η πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου. Και, ίσως δικαιολογημένα, να αναρωτιέστε αν προσπαθώ να σας πείσω για το αυτονόητο, δηλαδή την ανάγκη της πρόληψης και έγκαιρης διάγνωσης καρκίνου. Ο σκοπός μου όμως είναι λίγο διαφορετικός. Θέλω να σας πείσω να κινητοποιηθείτε και να ενεργήσετε έτσι ώστε να συμβάλλετε σ’ αυτόν το σκοπό με την προσωπική σας συμμετοχή αλλά και τον επηρεασμό του στενού και ευρύτερου κοινωνικού περιβάλλοντός σας, γιατί η ζωή είναι ωραία…Γιατί ο καρκίνος δεν είναι ανίατη αρρώστια. Η συχνότητά της μειώνεται με την ΠΡΟΛΗΨΗ και θεραπεύεται με την ΕΓΚΑΙΡΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ.

Πρέπει να προλάβουμε τον καρκίνο πριν μας προλάβει αυτός…Για να σας πείσω θα αναφερθώ στα παρακάτω:
1. Μια γενική θεώρηση για τον καρκίνο.
2. Κυρίως προληπτικά μέτρα που έχουν σκοπό την αποφυγή όλων εκείνων των παραγόντων που συμβάλλουν στην εμφάνιση του καρκίνου.
3. Μέτρα που εφαρμόζονται όταν ήδη έχει αρχίσει η νόσος και σκοπό έχουν την διάγνωση σε όσο το δυνατόν πρωιμότερο στάδιο.

1. Μια γενική θεώρηση για τον καρκίνο.
Ο καρκίνος δυστυχώς στις μέρες μας αποτελεί μια από τις κύριες αιτίες θανάτου. Είναι η δεύτερη αιτία θανάτου, μεταξύ των Ελλήνων σήμερα, μετά τα νοσήματα της καρδιάς και των αγγείων. Η πιθανότητα να μας γίνει διάγνωση ενός οποιοδήποτε καρκίνου στη διάρκεια της ζωής μας είναι 35%. Οι στατιστικές δείχνουν ότι ο καρκίνος αυξάνεται με τα χρόνια όμως αυτό δεν είναι η πραγματική εικόνα. Σήμερα σαφώς γίνεται έγκαιρη διάγνωση, η ενημέρωση είναι πλατιά και οι άνθρωποι ζουν σχεδόν τα διπλάσια χρόνια, με αποτέλεσμα να φαίνεται σήμερα ότι ο καρκίνος έχει αυξηθεί.
Οι νέες περιπτώσεις καρκίνου στους άνδρες αφορούν κατά σειρά συχνότητας ουροδόχο κύστη, πνεύμονα, δέρμα, προστάτη, παχύ έντερο, στομάχι, λάρυγγα κ.α. Στις γυναίκες οι νέες περιπτώσεις καρκίνου πάλι κατά σειρά συχνότητας, αφορούν μαστό, δέρμα, παχύ έντερο, ουροδόχο κύστη, σώμα μήτρας, στομάχι, ωοθήκη, τράχηλο μήτρας, πνεύμονα κ.α. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία για την Ελλάδα, οι άνδρες έχουν περισσότερες πιθανότητες ανάπτυξης καρκίνου από τις γυναίκες. Από τα παραπάνω δεδομένα γίνεται κατανοητό ότι η πρόληψη των κακοηθών νεοπλασιών είναι επιτακτική και αφορά όλους μας.
Aλλά τι είναι ο καρκίνος; Καρκίνος εμφανίζεται όταν τα κύτταρα αρχίζουν να πολλαπλασιάζονται ακανόνιστα, σχηματίζοντας κακοήθεις όγκους. Αλλά σε τι οφείλεται αυτή η αλλαγή στα κύτταρα; Θεωρείται ότι η έκθεση σε καρκινογόνα προκαλεί τη δημιουργία ελεύθερων ριζών, που με τη σειρά τους υπαγορεύουν στα κύτταρα να μεταλλαχθούν. Στα κοινά καρκινογόνα περιλαμβάνονται ο καπνός του τσιγάρου, οι λιπαρές τροφές, οι βιομηχανικές χημικές ουσίες, τα εντομοκτόνα, η πυρηνική ακτινοβολία, τα παρασιτοκτόνα στις τροφές, η μολυσμένη ατμόσφαιρα και η υπεριώδης ακτινοβολία. Με τις τελευταίες έρευνες, η επιστήμη εντόπισε στο ανθρώπινο κύτταρο, ειδικά γονίδια, που τα ονόμασε ογκογονίδια, θεωρώντας τα σαν προδιαθεσικά στοιχεία. Υπολογίστηκε ότι σε κάθε κύτταρο, υπάρχουν 50 τέτοια γονίδια και ακόμη 50 γονίδια που ονομάστηκαν «ανασταλτικά» ογκογονίδια. Έτσι μπορούμε να πούμε, ότι διατηρείται μια ισορροπία στον προορισμό τους. Σημασία έχει ότι, όλοι οι άνθρωποι, ανεξάρτητα από κληρονομικότητες, στο γενετικό τους υλικό έχουν «καρκινογόνες πληροφορίες». Σε κάποια λοιπόν στιγμή της ζωής και σε όλο και περισσότερους ανθρώπους, όσο αυξάνεται ο μέσος όρος ζωής οι πληροφορίες αυτές είναι πολύ πιθανό να ενεργοποιηθούν και να οδηγήσουν στην εμφάνιση καρκίνου, σε κάποιο σημείο του οργανισμού. Φαίνεται ότι πάνω από 80% των περιπτώσεων προέρχονται από παράγοντες που χαρακτηρίζουν τον τρόπο ζωής. Στο εξωτερικό και ιδιαίτερα στις Η.Π.Α., εφαρμόζεται τσεκ-απ σε μεγάλη κλίμακα, δυο φορές το χρόνο. Το μέτρο αυτό είναι προληπτικό, ώστε να διαγνωστούν έγκαιρα όλες οι περιπτώσεις αρχής του καρκίνου.
Επίσης κυκλοφορεί πίνακας των αντικαρκινικών ινστιτούτων των πολιτισμένων χωρών, ο οποίος περιγράφει τα πιθανά σημεία εκδηλώσεως του καρκίνου. Ο πίνακας αυτός έχει κρεμαστεί σ΄ όλους τους δημόσιους χώρους, ώστε να τον βλέπει όλος ο κόσμος.
Τα σημεία που περιλαμβάνει είναι τα εξής :
1] Πληγή που δεν επουλώνεται
2] Ασυνήθιστη αιμορραγία ή έκκριση υγρών
3] Βήχας που συνεχίζεται για μεγάλο διάστημα ή βράχνιασμα της φωνής
4] Ογκίδιο ή σκληρότητα οπουδήποτε στο δέρμα
5] Ελιά του δέρματος που μεγαλώνει ξαφνικά ή πολλαπλασιάζεται
6] Μεταβολή στις κενώσεις ή δυσπεπτικά φαινόμενα που επιμένουν
7] Δυσκολία στην κατάποση
8] Μεγάλη απώλεια βάρους σε μικρό διάστημα
Βέβαια όλα αυτά τα σημεία δεν σημαίνουν πάντα την ύπαρξη καρκίνου. Ωστόσο είναι μερικές από τις εκδηλώσεις του, γι΄ αυτό και η εμφάνιση τους πρέπει να δημιουργήσει υποψίες.

2. Κυρίως προληπτικά μέτρα

Τι προκαλεί καρκίνο και πώς να το αποφύγουμε;
ΚΑΠΝΙΣΜΑ.
Τα προϊόντα καύσεως του καπνού αναπτύσσουν καρκινογόνες ουσίες, όπως είναι το βενζοπυρένιο, το βενζαθρακένιο , το διβενζοπυρένιο, η πίσσα κ.α.
Ας μην ξεχνάμε όσοι καπνίζουν ότι ο καρκίνος του πνεύμονα, του λάρυγγα, του φάρυγγα και της ουροδόχου κύστης είναι κάτι που έρχεται με το τσιγάρο.
Γι’ αυτό:
Αποφυγή καπνίσματος για όσους δεν καπνίζουν
Διακοπή καπνίσματος για όσους καπνίζουν
Αποφυγή παθητικού καπνίσματος
Οσοι δεν μπορούν να κόψουν το κάπνισμα πρέπει να γνωρίζουν ότι:
1. Το κάπνισμα τσιγάρων είναι πιο επικίνδυνο από το κάπνισμα πίπας ή πούρων.
2. Ένας που καπνίζει 20 χρόνια έχει δέκα φορές μεγαλύτερο κίνδυνο από έναν που
καπνίζει για 10 χρόνια.
3. Κάποιος που δεν εισπνέει βαθιά τον καπνό του τσιγάρου, δεν προστατεύεται όσο
θα αναμενόταν.
4. Το κάπνισμα του τσιγάρου μέχρι τη γόπα αυξάνει τον κίνδυνο.
5. Η διακοπή του καπνίσματος, μειώνει ουσιαστικά και γρήγορα τον αυξημένο
κίνδυνο.
6. Το φίλτρο στο τσιγάρο προστατεύει σε κάποιο βαθμό.
7. Τα τσιγάρα με χαμηλή πίσσα μικρότερη των 6mg, χαμηλή νικοτίνη μικρότερη των
0,6mg, χαμηλό βενζοπυρένιο και διμεθυλνιτροζαμίνη μειώνουν τον κίνδυνο.

ΔΙΑΤΡΟΦΗ
Η πρόληψη του καρκίνου αρχίζει από το είδος της διατροφής.
Στον τομέα της διατροφής συνιστάται:
1. Περιορισμός καταναλώσεως θερμίδων. Διατηρείτε το κανονικό βάρος σταθερό χωρίς να παχαίνετε ή να αδυνατίζετε. Η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου παχέος εντέρου, μήτρας και μαστού. Αυξήστε την ενεργητικότητά σας.
2. Αποφυγή κρέατος μεγάλων ζώων και περιορισμός του κόκκινου κρέατος. Όσοι καταναλώνουν πολύ κόκκινο κρέας, έχουν τριπλάσιο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του οισοφάγου και διπλάσιο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του στομάχου, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύεται στο τεύχος Ιανουαρίου 2002 του επιστημονικού περιοδικού American Journal of Clinical Nutrition.
3. Απαγόρευση καπνιστών και παστών φαγητών.
4. Ελάττωση των λιπών ζωικής προέλευσης.
5. Αποφυγή των πυκνών οινοπνευματωδών ποτών και των δυνατών καφέδων.
Η κατάχρηση οινοπνευματωδών ποτών, ιδιαίτερα από τους καπνιστές, προκαλεί μεγάλη αύξηση της συχνότητας καρκίνου του στόματος, λάρυγγα, οισοφάγου και ήπατος.
6. Αποφεύγετε τη ζάχαρη, τα γλυκά ή τα γεμιστά ψωμιά με κρέμες.
7. Τα κυλικεία σχολείων δεν πρέπει να έχουν τροφές ή σκευάσματα με αλάτι ή συντηρητικά. Τα νιτρώδη και νιτρικά άλατα που είναι αζωτούχες ενώσεις, χρησιμοποιούνται σαν συντηρητικά σε κρέατα και αλλαντικά, μπορούν να μετατραπούν στο στομάχι σε νιτροδοενώσεις που στα ζώα είναι καρκινογόνες. Επίσης πρέπει να αποφεύγονται οι τροφές με χρωστικές.
8. Αποφύγετε μετά την μέση ηλικία 2 κανονικά γεύματα κάθε μέρα.

ΜΑ ΑΛΗΘΕΙΑ ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΡΩΜΕ;
Μα φυσικά όλα τα υπόλοιπα αλλά κυρίως να αυξήσουμε την κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, βιταμινών Α και C και Ε και ιχνοστοιχείων που προστατεύουν τον άνθρωπο από τον καρκίνο του πνεύμονα, οισοφάγου, στομάχου, παγκρέατος και του παχέος εντέρου.. Η βιταμίνη C βοηθάει στην εξουδετέρωση των ελευθέρων ριζών και ίσως μπορεί πραγματικά να μειώσει τις πιθανότητες σχηματισμού των καρκινικών κυττάρων. Καταναλώστε πέντε πιάτα φρούτων και λαχανικών ημερησίως. Να θυμάστε ότι οι τροφές με πολλές ίνες που δίνουν άφθονο φυτικό υπόλειμμα αφήνουν ογκώδη κόπρανα που περνούν γρήγορα από το παχύ έντερο και έτσι δεν δίνεται χρόνος σε καρκινογόνους παράγοντες, που περιέχονται στην τροφή, να δράσουν εύκολα. Επιπλέον γίνεται προσρόφηση από το φυτικό υπόλειμμα οργανικών ενώσεων .και παρεμποδίζεται η μεταβολική παραγωγή καρκινογόνων ουσιών. Τέλος οι φυτικές ίνες αυξάνουν την οξύτητα του εντέρου και αυτή η δράση σταματάει την καρκινογένεση. Αντίθετα η έλλειψη Βιταμίνης Β12, ριβοφλαβίνης, χολίνης και λευκωμάτων από τις τροφές, λόγω έλλειψης προκαλεί κίρρωση και καρκίνο του ήπατος, καθώς και συχνή εμφάνιση καρκίνου του στομαχιού [έλλειψη Β12]. Ο καρκίνος επίσης της ουροδόχου κύστεως συνδέεται με την επίδραση του αμινοξέος τρυπτοφάνη και διαφόρων ενζύμων.
Εδώ μπορεί να σημειωθεί ότι μικρές δόσεις ασπιρίνης, μπορεί να συμβάλουν στην πρόληψη ορισμένων μορφών καρκίνου σε άτομα που διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο να εκδηλώσουν τη νόσο. Έτσι ανακοίνωσαν Αμερικανοί ερευνητές.

ΙΟΙ- ΠΑΡΑΣΙΤΑ
Είναι γνωστό, ότι ο ιός της ηπατίτιδας Β σε ορισμένα ευαίσθητα άτομα ευθύνεται για καρκίνο ήπατος. Γι’αυτό ο εμβολιασμός κατά του ιού της ηπατίτιδας Β μας προφυλάσσει όχι μόνο από την ηπατίτιδα αλλά και από τις μακροχρόνιες συνέπειές της. Διάφορα παράσιτα των ζώντων οργανισμών, έχει αποδειχθεί ότι δημιουργούν αιτίες καρκίνου. Στην Αίγυπτο το 40% των καρκίνων εντοπίζεται στην ουροδόχο κύστη. Έχει συσχετιστεί το γεγονός με το ότι οι εργαζόμενοι στα στάσιμα νερά των φυτειών του Νείλου παρουσιάζουν σε μεγάλη συχνότητα τον καρκίνο της κύστεως. Είναι γνωστό ότι στα νερά αυτά αφθονεί ένα παράσιτο του ανθρώπου, το σχιστόσωμα το αιματόβιο. Ορισμένοι ιοί έχουν συσχετιστεί με τον καρκίνο τραχήλου της μήτρας και του ρινοφάρυγγα, όπως επίσης με το λέμφωμα και τις λευχαιμίες.

Αίτια ορμονικά
Στον καρκίνο του μαστού έχει αποδεχτεί ότι παίζουν σπουδαίο ρόλο οι ωοθηκικές ορμόνες, γιατί αν αφαιρεθούν οι ωοθήκες , επιβραδύνεται η εξέλιξη του καρκίνου αυτού. Την ίδια επίδραση έχουν επίσης οι ορμόνες των επινεφριδίων και της υποφύσεως. Άλλωστε ο καρκίνος του μαστού είναι πολύ συχνός στις άγαμες και σπανιότερος στις έγγαμες και θηλάζουσες. Στον καρκίνο του προστάτη πάλι, η αφαίρεση των όρχεων ή η χορήγηση ωοθηκικών ορμονών έδωσε εντυπωσιακά αποτελέσματα, ως προς την καθυστέρηση της αναπτύξεώς του. Αντίθετα από τον καρκίνο του μαστού, έχει παρατηρηθεί ότι ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας εμφανίζεται συχνότερα στις έγγαμες και πολύτεκνες γυναίκες

ΣΕΞ.
Γυναίκες με περισσότερη σεξουαλική δραστηριότητα παρουσιάζουν μεγαλύτερο κίνδυνο, για καρκίνο τραχήλου μήτρας.
Η αποφυγή ακροτήτων στη γενετήσια δραστηριότητα προστατεύει τις γυναίκες απ’τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Με την σεξουαλική επαφή μεταδίδεται ο ιός που δημιουργεί τα κονδυλώματα στον άνθρωπο και ορισμένα στελέχη έχουν συσχετισθεί με τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και του αιδοίου.

ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΡΥΠΑΝΣΗ.
Θα αναρωτιέστε πως κάποιος που ζει στην Αθήνα, αν αυτός μόνος του, μπορεί να μειώσει την ατμοσφαιρική ρύπανση….
Υπάρχει λύση. Ο καθένας μόνος του και όλοι μαζί!

ΗΛΙΑΚΗ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ (Ιονίζουσα και Υπεριώδη) Από νωρίς έγινε γνωστή η καρκινογόνα ιδιότητα διαφόρων ακτινοβολιών.
Μην κάθεστε τα μεσημέρια του καλοκαιριού καθημερινά πολλές ώρες στον ήλιο. Εάν εργάζεσθε στο ύπαιθρο, να έχετε ένα μεγάλο καπέλο και ένα ρούχο που να σκεπάζει το σώμα. Δέρματα ξανθά, ξηρά και ευαίσθητα παθαίνουν ευκολότερα καρκίνο από άλλα που έχουν μελαχρινό χρώμα. Σαφώς πρέπει να αποφεύγεται η υπερβολική έκθεση στον ήλιο και τα ηλιακά εγκαύματα ιδίως στην παιδική ηλικία Μπορείτε να προφυλαχτείτε από τον ήλιο με χρήση αντηλιακών με δείκτη S.P.F.15 και άνω.. Προσοχή στους τραυματισμούς του δέρματος μαζί με συνεχή έκθεση στον ήλιο και στη χρήση ουσιών όπως πίσσα. : Η ανάπτυξη του καρκίνου σε παλιές ουλές από εγκαύματα ή σε πληγές που υπάρχουν για χρόνια και δεν επουλώνονται , δεν έχει ακόμη εξηγηθεί εντελώς.Ούτε τα σαλόνια μαυρίσματος είναι ακίνδυνα. Μαζί με τις Α ακίνδυνες υπεριώδεις ακτίνες εκπέμπονται και μικρά ποσά Β βλαβερών που κάνουν και εγκαύματα. Μην παρασύρεστε με τους ισχυρισμούς αυτών των σαλόνιών ότι μπορείται να μαυρίσετε με ασφάλεια.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ.
Εδώ υπάγονται οι επαγγελματικοί καρκίνοι, οι οποίοι προκαλούνται σε εργάτες ασχολούμενους με προϊόντα αποστάξεως λιθανθράκων ή ορυκτών ελαίων, όπως είναι η άσφαλτος, η πίσσα , τα πετρέλαια, το παραφινέλαιο, τα ορυκτά αέρια και τα προϊόντα τους, το αρσενικό κ.λ.π. Όλα αυτά τα χημικά προϊόντα προκαλούν καρκίνο του δέρματος , πάντα βέβαια με την προϋπόθεση του μακροχρόνιου ερεθισμού.
Συχνός επίσης είναι ο καρκίνος των όρχεων στους καπνοδοχοκαθαριστές στην Αγγλία, κατόπιν επαφής τους με την αιθάλη. Στα εργοστάσια παραγωγής χρωμάτων, ναφθαλίνης, βενζιδίνης κ.λ.π., καθώς και στις βιομηχανίες ελαστικών , συχνός είναι ο καρκίνος της ουροδόχου κύστεως . Εξίσου καρκινογόνα θεωρούνται το κίτρινο του βουτύρου, δηλ. η χρωστική που μπαίνει σ΄ αυτό, διάφορες χρωστικές στο ρουζ των χειλιών κ.λ.π. Το ίδιο καρκινογόνα αποδείχτηκε η μακροχρόνια χρήση φωσφοριζόντων χρωμάτων στους εργάτες, οι οποίοι εμφανίζουν καρκίνο των οστών. Εξίσου καρκινογόνες θεωρούνται η σκόνη φθορίου [καρκίνο της ρινικής κοιλότητας], οι υπεριώδεις ακτίνες [καρκίνοι του δέρματος], η ψηλή θερμοκρασία κ.λ.π. Για όσους εργάζονται σε ανθυγιεινά επαγγέλματα με ρύπανση του αναπνεόμενου αέρα (χημικές ουσίες, τοξικές ουσίες κ.α.).Πρέπει να τηρούνται τα προκαθορισμένα όρια ασφαλείας από τον κάθε επαγγελματικό φορέα (αμίαντος, αρσενικό, χρώμιο, νικέλιο, πολυκυκλικοί υδρογονάνθρακες). Καρκίνος των πνευμόνων προκαλείται επίσης στους εργάτες που εισπνέουν χρώμιο , νικέλιο , ασβέστιο, κ.λ.π., καθώς και στους εργάτες των εργοστασίων παραγωγής ηλεκτρικών λαμπτήρων, όπου καρκινογόνες ουσίες είναι το οξείδιο του βηρυλλίου.

ΙΑΤΡΟΓΕΝΕΙΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ.
Από νωρίς έγινε γνωστή η καρκινογόνα ιδιότητα διαφόρων ακτινοβολιών. Οι ίδιοι οι ακτινολόγοι υπήρξαν τα πρώτα θύματα των ακτινών Röntgen, γιατί εκτεθειμένοι για μεγάλο διάστημα σ΄ αυτές πάθαιναν καρκίνο του πνεύμονα, αποδείχτηκε ότι το πάθαιναν κατόπιν μακροχρόνιας εισπνοής της ραδιενεργής σκόνης του κοβαλτίου.
Εδώ σημαντικό ρόλο παίζει η βελτίωση της διαγνωστικής και θεραπευτικής τεχνολογίας (ιονίζουσα και υπεριώδης ακτινοβολία-φάρμακα) σε συνδυασμό με τη γνώση του πότε έχουμε όφελος και πότε κίνδυνο από μια συγκεκριμένη εξέταση ή θεραπεία.

ΓΕΝΕΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ.
Οι γενετικές συμβουλές δεν είναι ντροπή. Συζητήστε με το γιατρό σας για τα προβλήματα υγείας που έχετε εσείς και όλη σας η οικογένεια. Πείτε του για το φόβο που έχετε, μήπως κι εσείς νοσήσετε από καρκίνο. Ρωτήστε τον, αν πιστεύει πως είστε μέσα στις ομάδες υψηλού κινδύνου.
Κληρονομικότητα : Δεν υπάρχουν σχετικές αποδείξεις για την κληρονομικότητα του καρκίνου. Από πρόσφατες έρευνες, υπάρχει κάποια «προδιάθεση» αλλά αυτό δε σημαίνει ότι υπάρχει κάποια άμεση κληρονομική διάθεση Στην προσπάθεια μελέτης του καρκίνου, έχει εξεταστεί και αυτό το ενδεχόμενο . Πραγματικά, σε σπάνιες περιπτώσεις κληρονομούνται διάφορα νεοπλάσματα, όπως λ.χ. το νευροβλάστωμα του ματιού το οποίο είναι κακόηθες. Γενικά , πιστεύεται ότι κληρονομούνται διάφορα γονίδια με καρκινική προδιάθεση και όταν αυτά βρουν το κατάλληλο έδαφος και υποστούν την επίδραση κατάλληλων παραγόντων, εκδηλώνεται καρκίνος. Εντυπωσιακή υπήρξε πάντως η διαπίστωση ότι σε μονοωογενείς δίδυμου εκδηλώθηκε καρκίνος στο ίδιο όργανο και μάλιστα ταυτόχρονα.

ΑΤΟΜΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ.
Παχυσαρκία, πρώιμη εμμηναρχή, καθυστερημένη εμμηνόπαυση, απόκτηση πρώτου παιδιού σε μεγάλη ηλικία, κληρονομικό αναμνηστικό, ινοκυστική μαστοπάθεια, οιστρογόνα, χρόνια έκθεση σε ψυχολογικήένταση

Β.ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΚΑΙΡΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ.
Μην ξεχνάτε ότι οι περισσότερες μορφές καρκίνου είναι ιάσιμες αν αντιμετωπιστούν έγκαιρα.
Κυρίως ο προσυμπτωματικός έλεγχος είναι χρήσιμος για την πρώιμη διάγνωση του καρκίνου παχέως εντέρου, ορθού, τραχήλου της μήτρας, μαστού.
ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΟΣ:
-Κάθε χρόνιος καπνιστής πρέπει να υποβάλλεται σε ακτινογραφία θώρακα μία φορά το χρόνο.
ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ:
-Μετά το 40ο έτος της ηλικίας είναι απαραίτητη η δακτυλική εξέταση ορθού.
-Μετά το 50ο έτος της ηλικίας είναι απαραίτητη η εξέταση κοπράνων για μικροσκοπική αιμορραγία με ειδικό TEST (Haemoccult Test) το οποίο μπορεί να χορηγηθεί δωρεάν από την Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία.. Όσοι έχουν θετικό TEST, στη συνέχεια πρέπει να εξεταστούν με βαριούχο υποκλυσμό διπλής αντίθεσης και κολονοσκόπηση.
ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΜΗΤΡΑΣ, ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΟΥ, ΩΟΘΗΚΩΝ:
-Κάθε γυναίκα που έχει ή είχε σεξουαλικές σχέσεις ή είναι πάνω από 18 ετών να κάνει test Παπανικολάου μαζί με γυναικολογική εξέταση κάθε έτος. Αυτό το test βασίζεται στην λήψη υγρών από τον κόλπο και τον τράχηλο της μήτρας και είναι δυνατόν να αποκαλύψει προκαρκινικές αλλαγές στα κύτταρα του τραχήλου πολύ πριν αυτές προχωρήσουν και γίνουν καρκίνος. Μετά από 3 ή περισσότερα φυσιολογικά τεστ το τεστ μπορεί να γίνεται σε μεγαλύτερα διαστήματα μετά από σύσταση του γυναικολόγου.
-Το χρόνο της εμμηνόπαυσης ιστολογικός έλεγχος του ενδομητρίου με διαγνωστική απόξεση (ιδίως σε γυναίκες παχύσαρκες, με μειωμένη γονιμότητα, με συχνή ανωορρηξία, με ανεξήγητες αιμορραγίες απ’τη μύτη ή με θεραπευτική λήψη οιστρογόνων).
ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΜΑΣΤΟΥ:
Γυναίκες που δεν απόκτησαν ποτέ παιδιά, έχουν περισσότερη πιθανότητα να παρουσιάσουν καρκίνο μαστού από τις άλλες.
-Αυτοεξέταση με παρατήρηση και ψηλάφηση των μαστών, μια φορά το μήνα, μετά το τέλος της περιόδου. Στις εμμηνοπαυσιακές γυναίκες την ίδια μέρα κάθε μήνα. Αποτελεί προσφορά από εσάς για την υγεία σας. Ψάξτε για οποιοδήποτε ασυνήθιστο όγκο ή αλλαγή που δεν υπήρχε στην προηγούμενη εξέταση. Και μην πανικοβάλλεστε γιατί οι περισσότεροι όγκοι στο μαστό δεν είναι καρκίνος.
-Μετά το 20ο έτος της ηλικίας εξέταση μαστών από γιατρό. Μετά το 35ο έτος κλινική εξέταση μαστού κάθε χρόνο γιατί η ιατρική εξέταση μπορεί να ανακαλύψει όγκους μικρούς, διαμέτρου 1 εκατοστού που θεωρείται αρχικό στάδιο. Η έγκαιρη διάγνωση σε αρχικό στάδιο έχει σαν επακόλουθο τη μείωση της θνητότητας ή την αύξηση της επιβίωσης.
-Μετά το 35ο έτος της ηλικίας μια μαστογραφία αναφοράς. Για γυναίκες πάνω από 50 ετών κάθε 2 χρόνια γιατί η μαστογραφία αποτελεί την μόνη δυνατή εργαστηριακή εξέταση που μπορεί να πολεμήσει τον καρκίνο του μαστού.
ΖΗΤΕΙΣΤΕ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ:
Θυρεοειδούς-λεμφαδένων-στοματικής κοιλότητος-όρχεων-προστάτη.
Έλκος στα χείλη ή το στόμα που δεν επουλώνεται αλλά μεγαλώνει ή πονά, μπορεί να είναι προειδοποιητικό σήμα καρκίνου.
Ο καρκίνος του προστάτη προκαλεί τα ίδια συμπτώματα με την καλοήθη υπερτροφία προστάτη δηλαδή συχνουρία και βραδύτερη ροή ούρων. Μετά το 50ο έτος ηλικίας κάθε χρόνο δακτυλική εξέταση και εξέταση αίματος για το ειδικό Προστατικό Αντιγόνο PSA. Είναι από τους καρκίνους που αν αντιμετωπιστεί στην αρχή θεραπεύεται.
Ο καρκίνος όρχεων χτυπά μικρότερους άνδρες (15-45). Αν αλλάξει το μέγεθος σ’ έναν όρχι ή αναπτυχθεί ογκίδιο, επώδυνο ή μη, πρέπει να δείτε αμέσως το γιατρό σας. Περίπου όλοι οι άνδρες μπορούν να θεραπευτούν οριστικά αν ακολουθήσουν την κατάλληλη θεραπεία.
ΖΗΤΕΙΣΤΕ ΚΥΤΤΑΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ:
Πτυέλων: αν είστε καπνιστές ή υπάρχει αυξημένος επαγγελματικός κίνδυνος(καρκίνος πνεύμονα).
Ούρων: αν είστε εργάτες σε επάγγελμα αυξημένου κινδύνου (καρκίνος ουροδόχου κύστεως).
Γαστρικού υγρού: αν έχετε χρόνια γαστρίτιδα(καρκίνος στομάχου).
Καρκινοεμβρυικό αντιγόνο: αν έχετε ελκώδη κολίτιδα(καρκίνος παχέως εντέρου).
Αλφα φετοπροτείνη: αν έχετε κίρρωση ήπατος (καρκίνος ήπατος).
ΖΗΤΕΙΣΤΕ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ:
Όταν παρατηρήσετε ένα εξόγκωμα, μια πληγή που δεν επουλώνεται ακόμη και στο στόμα, μια κρεατοελιά που αλλάζει σχήμα, μέγεθος ή χρώμα. Ο καρκίνος του δέρματος φαίνεται εύκολα.
ΖΗΤΕΙΣΤΕ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ
Όταν βρείτε ένα ανεξήγητο πρήξιμο ή αν δεν έχετε ογκίδιο αλλά υποφέρετε από ανεξήγητη απώλεια βάρους ή αφύσικη εφίδρωση ή έντονη ανεξήγητη κόπωση. Πρέπει να γίνει διερεύνηση για πιθανό λέμφωμα.
Δυστυχώς ο καρκίνος δεν ξεχωρίζει ηλικία και κοινωνική τάξη. Μπορεί να προσβάλλει και παιδιά κάθε ηλικίας, κάθε φύλου και κάθε κοινωνικής τάξης και μερικά μη ειδικά συμπτώματα είναι παρατεινόμενος ανεξήγητος πυρετός, διόγκωση αδένων ή άλλων οργάνων, αιμορραγικές εκδηλώσεις, πόνος στα οστά, έμετοι και ανεξήγητος πονοκέφαλος. Καρκίνοι που εμφανίζονται συνήθως είναι λευχαιμίες, λεμφώματα και συμπαγείς όγκοι. Ακόμη και σε προχωρημένα στάδια μπορεί να αντιμετωπιστεί και να θεραπευτεί Ο καρκίνος στο παιδί δεν είναι συνώνυμος με το θάνατο.
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία, για την Ελλάδα(1991), οι άνδρες έχουν περισσότερες πιθανότητες ανάπτυξης καρκίνου απ’ο τις γυναίκες.
Ο καρκίνος δεν είναι μεταδοτικός.

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ
Ορισμένοι καρκίνοι μπορούν να αποφευχθούν και η γενική κατάσταση της υγείας μπορεί να βελτιωθεί εάν υιοθετήσετε υγιεινότερο τρόπο ζωής.
Οι περισσότεροι καρκίνοι μπορούν να θεραπευτούν εάν ανιχνευθούν εγκαίρως .
--Μην καπνίζετε. Καπνιστές, σταματήστε το κάπνισμα όσο πιο σύντομα γίνεται και μην καπνίζετε παρουσία άλλων. Εάν δεν καπνίζετε , μην κάνετε πειράματα με τον καπνό.
--Εάν πίνετε αλκοολούχα ποτά , μπύρα, κρασί ή άλλο είδος, μετριάστε την κατανάλωση.
--Αυξήστε την ημερήσια κατανάλωση λαχανικών και φρέσκων φρούτων. Να τρώτε συχνά δημητριακά με υψηλή περιεκτικότητα σε ίνες.
--Αποφύγετε το υπερβολικό βάρος, αυξήστε τη σωματική δραστηριότητα και περιορίστε την κατανάλωση λιπαρών φαγητών.
--Αποφύγετε την υπερβολική έκθεση στον ήλιο και τα ηλιακά εγκαύματα, ιδίως στην παιδική ηλικία.
--Εφαρμόστε αυστηρούς κανόνες που στοχεύουν στην πρόληψη κάθε έκθεσης σε γνωστές καρκινογόνες ουσίες. Να ακολουθείτε όλες τις οδηγίες υγείας και ασφάλειας για ουσίες που μπορεί να είναι καρκινογόνες.
--Επισκεφθείτε ένα γιατρό, μόλις παρατηρήσετε ένα εξόγκωμα, μια πληγή που δεν επουλώνεται [και στο στόμα ακόμη], μια κρεατοελιά που αλλάζει σχήμα, μέγεθος ή χρώμα, ή τυχόν μη φυσιολογική αιμορραγία.
--Επισκεφθείτε ένα γιατρό εάν αντιμετωπίζετε προβλήματα, όπως επίμονο βήχας, επίμονη βραχνάδα, αλλαγή στις συνήθειες του εντέρου ή της ούρησης ή ανεξήγητη απώλεια βάρους.
--Για τις γυναίκες
Να κάνετε τακτική εξέταση του τραχηλικού επιχρίσματος. Να συμμετέχετε σε οργανωμένα προγράμματα πληθυσμιακού ελέγχου για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.
Να ελέγχετε τακτικά το στήθος σας. Να συμμετέχετε σε οργανωμένα προγράμματα πληθυσμιακού ελέγχου για τον καρκίνο του μαστού ένα είστε άνω των 50 ετών.

Ενα «εξατομικευμένο» εμβόλιο, που κατασκευάζεται μέσα σε λίγες ώρες, που θα ξεκινά από τον όγκο ενός συγκεκριμένου ασθενούς, και θα είναι σε θέση να υποκινεί τον οργανισμό να επιτίθεται κατά του ίδιου του όγκου, ήδη έχει επιτευχθεί στα ποντίκια και βρίσκεται σε προχωρημένη φάση πειραματισμού στον άνθρωπο: Αυτός είναι ο στόχος ενός συσκευάσματος που επιτυγχάνεται με τη χρησιμοποίηση των ιδιοτήτων ειδικών πρωτεϊνών, των «heat shock proteins» ή HSP.
Χρέος των εμβολίων είναι να «μάθουν» στο αμυντικό σύστημα του οργανισμού να αναγνωρίζει τον εισβολέα (έναν ιό, ένα βακτήριο ή, σ' αυτή την περίπτωση, το νεοπλασματικό κύτταρο) και να του επιτίθεται. Ομως, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει όταν κάνουμε λ.χ. εμβόλιο κατά της γρίπης, στην περίπτωση των όγκων τα εμβόλια δεν γίνονται για την πρόληψη της νόσου, αλλά για τη θεραπεία της. Πρόκειται, δηλαδή, για μια μορφή «ανοσοθεραπείας».
Στον τομέα αυτό, καταφεύγουμε σε όλα τα πιθανά «τεχνάσματα», για να βοηθήσουμε το ανοσοποιητικό σύστημα να μας προστατεύσει: η χρησιμοποίηση των HSP είναι ακριβώς ένα από αυτά τα «τεχνάσματα»...

Θέλω να πιστεύω ότι τα στοιχεία και οι προβληματισμοί που σας μετέφερα είναι αρκετοί για να σας κινητοποιήσουν ώστε να δράσετε προσωπικά αλλά, και γιατί όχι, να πείσετε τους γύρω σας ώστε να συμμετέχουν στο προληπτικό έλεγχο κατά του καρκίνου.

Θα τελειώσω με κάτι που έγραψα εγώ σε όσους έχασαν κάποιο αγαπημένο τους πρόσωπο από καρκίνο.
Είναι μάταιος κόπος ν’ αναλύεις τα αίτια αυτής της συμφοράς. Αυτός που έχασες δεν μπορεί να γυρίσει πίσω. Καμιά μαγεία δεν μπορεί ν’ αλλάξει αυτό που έγινε, δεν ωφελεί να λες πως φταίει αυτό ή εκείνο. Όταν ε… ίσαι βαθιά πληγωμένος, πείσε το μυαλό σου να συγκεντρωθεί στο τι μπορείς να κάνεις τώρα για τον εαυτό σου και γι΄αυτούς που ζουν και αγαπάς. Δώσε στον εαυτό σου και στους γύρω σου την ευκαιρία να κρατήσουν το νήμα της ζωής στα χέρια τους με την πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου. Γιατί μόνο εσύ και αυτοί μπορούν να γεμίσουν το κενό που έχει μείνει….
Και μετά από όλα αυτά είμαστε σίγουροι ότι νικήσαμε τον καρκίνο; Σίγουρα τα εφόδιά μας είναι πολύ περισσότερα και η δύναμή μας πολύ μεγαλύτερη, όταν έχουμε ν’αντιμετωπίσουμε έναν αντίπαλο για τον οποίο γνωρίζουμε αρκετά στοιχεία και όχι μόνο ότι είναι το «κακό», η «κακιά αρρώστια», η «επάρατη νόσος».

Τo άρθρο αυτό είναι πνευματική ιδιοκτησία της Σαββούλας Μάλλιου. Απαγορεύεται η αντιγραφή, η δημοσίευση, η αναπαραγωγή ή η μετάδοση του, από οποιονδήποτε και με οποιοδήποτε μέσο χωρίς την έγγραφη άδεια της συγγραφέως. Copyright Σάββη Μάλλιου® All rights reserved.